توضیحات

اندوبگ چیست و چه کاربردی دارد؟

استفاده از روش های جراحی کم تهاجمی مانند لاپاراسکوپی طی ۲۰ سال گذشته رشد چشمگیری داشته است.

اندوبگ با نام فارسی کیسه نمونه تخلیه یکی از اقلام مصرفی موردنیاز در عمل های لاپاراسکوپی است. این محصول انواع و اقسام مختلفی دارد و در سایزها و حجم های مختلف توسط شرکت های تجهیزات پزشکی تولید می شود.

یکی از این مدل ها، اندوبگ خودکار با حجم ۷۰۰ سی سی (میلی لیتر) است که در ادامه به معرفی و بررسی ویژگی های آن خواهیم پرداخت.

اندوبگ چیست؟

اندوبگ یا کیسه تخلیه نمونه جراحی از مدت ها قبل در جراحی های لاپاراسکوپی برای برداشتن کیست ها و توده های اضافی مورد استفاده قرار می گرفت. از طرفی به تازگی افزایش نگرانی ها درباره انتشار سلول های بدخیم در حین برداشتن اجزای آلوده و بافت های سرطانی، منجر به استفاده بیشتر از کیسه های تخلیه نمونه برای خروج ضایعات عمل جراحی شده است.

کاربرد اندوبگ

از اندوبگ ها برای برداشتن کیست ها و توده های اضافی از طریق برش های کوچک لاپاراسکوپی به جهت جلوگیری از نشت محتویات کیست یا توده در داخل حفره شکمی، استفاده می شود؛ مانند برداشتن بافت زائد (در موارد برداشتن بافت) یا کیست (در مواردسیستکتومی).

البته امروزه برای برداشتن توده ها یا کیست های خوش خیم هم از کیسه تخلیه نمونه استفاده می شود و عدم استفاده از آن می تواند برای بیمار در آینده خطرساز و آلوده کننده باشد.

نحوه استفاده:

اندوبگ در داخل حفره شکمی قرار می گیرد و مایع درون آن ساکشن می شود. این عمل به دلیل جلوگیری از ریختن و پخش شدن محتویات کیست بدخیم در قسمت های مختلف بدن بیمار (که ممکن است باعث انتشار آلودگی و پیشرفت بیماری شود) انجام می شود.

انواع اندوبگ ها:

اندوبگ های تولیدی شرکت آسیا جراح پیشرو با برند AJP از نظر اندازه (قطر و گنجایش کیسه) و تکنیک مورداستفاده برای باز کردن و استقرار کیسه متفاوت هستند.

متداول ترین کیسه های نمونه برای عمل های لاپاراسکوپی دارای قطر ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر هستند و امکان خروج بیشتر توده ها را به راحتی دارند. این کیسه ها معمولاً برای ورود به شکم نیاز به فضای ۱۰ تا ۱۲ میلیمتری دارند که توسط تروکار ایجاد می شود.

اندوبگ ها از نظر روش باز کردن کیسه هم متفاوت هستند؛ کیسه های تخلیه نمونه آندوسکوپی (اندوبگ) در دو نوع خودکار و دستی تولید می شوند که در نوع خودکار قابلیت باز شدن خودکار کیسه پس از ورود به حفره ی شکمی وجود دارد.

نوع دیگر هم نوع دستی است که کیسه پس از ورود به حفره ی شکمی، برای باز شدن نیاز به ابزار دارد که از طریق آن ها لبه های کیسه را نگه می دارند.

شرکت آسیا جراح پیشرو (برند AJP) مفتخر است اعلام کند هر دو مدل اندوبگ های دستی و خودکار را در سایزهای مختلف و با کیفیت بالا تولید کرده است.

کاربرد اندوبگ خودکار ۷۰۰ سی سی:

از اندوبگ خودکار ۷۰۰ سی سی معمولا در عمل هایی که سایز بافت موردنظر جهت نمونه برداری و یا خارج کردن، بزرگتر از ۱۲ سانتی متر است، مورد استفاده می شود. سایز و مدل اندوبگ مورداستفاده، پیش از عمل توسط روش های تصویربرداری مشخص می گردد.

چرا از اندوبگ استفاده می شود؟

علت اصلی استفاده از اندوبگ ها آن هست که در عمل های کم تهاجمی (لاپاراسکوپی) برش ها کوچک است و جراحان برای خارج کردن ضایعات و نمونه های بزرگ از موضع عمل با چالش مواجه اند. یک رویکرد در این زمینه استفاده از کیسه تخلیه نمونه (اندوبگ) است.

پس از اتمام برداشتن بافت یا نمونه، نمونه برداشته شده جهت خروج از برش جراحی در داخل کیسه تخلیه نمونه  قرار می گیرد که در نتیجه ی آن، احتمال تماس نمونه با حفره ی شکمی و محل برش به حداقل ممکن می رسد.

استفاده از کیسه تخلیه نمونه از این جهت پرطرفدار شده است که از انتشار عفونت جلوگیری می کند و مانع ریختن مایع و محتویات نمونه درون حفره صفاقی می شود.

همچنین خطر متاستاز (metastasis) را در مواردی که نمونه ها و بافت ها، بافت های خطرناک سرطانی هستند به حداقل می رساند.

در هر حال اهمیت نمونه برداری بالینی بسیار بالا است و اینجا است که نقش کیسه ی نمونه برداری مشخص می شود. دیگر مثل قبل از خردکننده ها (Morcellator) استفاده نمی شود و مجامع پزشکی دنیا توصیه می کنند از ابزارهای مهارکننده در نمونه برداری (مثل اندوبگ ها) در جراحی ها استفاده شود.

پس از نمونه برداری، نمونه را درون ابزار محافظتی مهار کننده ای مثل کیسه تخلیه نمونه (اندوبگ) قرار می دهند و جراح با استفاده از تکنیک های برش سرد (cold-cutting)، آن را از محل برش ایجاد شده برای لاپاراسکوپی یا حتی کلپوتومی (colpotomy) واژینال (برای نمونه های حجیم) خارج می کند.

انتخاب سایز و مدل مناسب:

جراحان در بیشتر موارد بر اساس مطالعات تصویربرداری و معاینه های فیزیکی می دانند که با چه توده و بافتی در حین عمل جراحی مواجه خواهند شد. بر همین اساس سایز و ابعاد اندوبگ موردنیاز تعیین می شود.

دو معیار مهم برای انتخاب مدل و سایز اندوبگ موردنیاز و همچنین ابزارهای نمونه برداری، اندازه نمونه و نوع بافت آن (جامد، کیستیک، بافت نرم یا مخلوط) است. اندازه نمونه می تواند از کمتر از ۱ سانتی متر تا بزرگتر از فیبروم رحمی  ۲۰ هفته ای باشد. شکل نمونه نیز معیار مهمی برای انتخاب کیسه نمونه است.

هنگام نمونه برداری نوع بافت به دقت بررسی می شود؛ زیرا توده های نرم و پوسته پوسته مانند کیست تخمدان و کیسه صفرا در مقایسه با تومورهای جامد یا کلسیفه شده (calcified tumors) مانند رحم فیبروماتیک، قسمتی از روده و یا طحال یا یک درموئید بزرگ با اجزای جامد، راحت تر خارج می شوند و در داخل کیسه جای می گیرند.

معمولا کیسه های تخلیه نمونه، مخروطی شکل و با ابعاد مختلف هستند؛ از این رو اگر در انتخاب کیسه ی متناسب با ابعاد نمونه دقت نشود، ممکن است نمونه به طور کامل در داخل کیسه جای نگیرد و در این صورت ممکن است عملیات برداشتن ایمن نمونه یا بافت بی اثر شود.